Davranış Bozukluğu Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?
Davranış bozukluğu, bireyin daha çocukluk döneminden itibaren sosyal çevresine uyum sağlayamaması, yaşına uygun olan hareketleri sergileyememesi ve çevresindekilere zarar verebilecek bir yapıya sahip olmasıdır. Genellikle davranış bozukluğu bulunan kişiler çevresinde bulunan insanların duygu ve beklentilerine karşı duyarsızdırlar. Çoğu zaman saldırgan bir yapıya sahiptirler ve çevresindekilerin kendisine karşı kötü niyet ve düşmanlık beslediklerini düşünürler.
Davranış Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
Yapılan araştırmalara göre davranış bozukluğunun fizyolojik ve çevresel faktörlere bağlı olduğu gözlenmiştir. Bunun yanında bütün ruhsal hastalıklarda olduğu gibi davranış bozukluklarında da en önemli neden kişilik çocukluk döneminde yaşadığı bir takım sıkıntıların kişiyi psikolojik olarak yıpratmasıdır. Özellikle ilk bebeklik döneminde çocuğun anne ve babasından yeterli sevgi ve ilgiyi görememesi, kendisine verilen eğitimde tutarsız davranılması, baskıcı tutum izleyen bir aileye sahip olması, cinsel istismara maruz kalması, şiddet ve dayakla büyütülmesi, aşırı serbest bırakılıp denetlenmemesi ve kişinin karakteri ileri ki yaşlarında davranış bozukluklarına neden olmaktadır.
Davranış bozukluklarının nedenlerini kalıtım, özellikle çocukluk döneminde temel ihtiyaçlarının karşılanamamış olması, fiziksel nedenler, çevresel ve sosyal nedenler, çocukluk döneminde kendisine verilen eğitimde yanlışlıkların yapılmış olması şeklinde özetlemek mümkündür.
Davranış bozukluğunun belirtileri nelerdir?
Toplumun yaklaşık olarak her yüz kişiden ikisinde görülen davranış bozukluluğunun en önemli belirtisi kişinin içinde olduğu yaşa uygun davranışlarda bulunmamasıdır. Genellikle çevresindekilere karşı saldırgan tutum sergileyen bu bireyler, sürekli gergin, huzursuz ve kavgaya meyillidirler. Çevresindekilerin duygu ve istekleri onun için önemli değildir ve sürekli ilgi çekmeye çalışırlar. Sürekli olarak kendilerini överler bunun sebebi ise kendilerini ispat etme çabasında olmalarıdır.
Davranış bozukluğu bulunan kişiler çevresindekilere empati kurma becerisinden yoksundurlar. Genellikle karşısındaki insanın kendine karşı kötü niyetli olduğunu düşünürler bu nedenle de çevresindekilere güven duymazlar.
Çocukluk döneminde görülen davranış bozukluğunun belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür.
- Sinirli ve saldırgan yapıya sahiptirler
- Tırnak yeme, alt ıslatma
- Utangaçlık
- Çekingenlik, korkaklık
- Huzursuzdurlar
- Yaşıtlarıyla iletişim kuramaz
- Yalnızlığı tercih ederler
- Yalan söylerler
- Hırsızlık
- İlgi çekmeye çalışırlar
- Dikkat dağınıklığı
- Söz dinlememe
- Kıskançlık
- Derslerine karşı ilgisizlik
- Öfke
- Özgüven eksikliği
- Kendisinin değersiz olduğunu düşünürler
- Mutsuzdurlar
- Otoriteye karşı direnir
- Kurallardan hoşlanmaz
- İnatçıdır
Genellikle çocukluk döneminde erkekler kızlara oranla daha fazla davranış bozukluğu gösterirler. Çocukluk döneminde davranış bozukluğu gözlenen birey alanında uzman bir psikologdan yardım almadığı takdirde ileriki yaşlarda anti sosyal kişilik bozukluğu yaşayabilmektedir.
Davranış Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Davranış bozukluğunun tedavisinde psikoterapi ve gerek görüldüğü takdirde ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Özellikle çocukluk döneminde sık görülen davranış bozukluklarında terapist davranış bozukluğuna neden olan faktörü analiz ederek çözümler üretir. Genellikle aile ile işbirliği halinde yürütülen tedavi sürecinde ailenin çocuğa karşı tutum ve davranışları ele alınır ve davranış bozukluğuna neden olan ve aileden kaynaklanan problemlerin çözülmesi hedeflenir. Bu süreçte çocuğun yetiştirilmesinde katkısı olan kişilere de gerekli olan eğitim verilir. Psikoeğitim, anne, baba ve çocuğa bakmakla yükümlü olan kişilere çocuğa karşı nasıl bir tutum izlemeleri gerektiği hakkında verilen eğitimdir. Verilen bu eğitimde çocuğun olumlu ve olumsuz davranışları karşısında yetişkinlerin nasıl bir tutum izlemeleri gerektiği konusunda kendilerine bilgi verilir.
Örneğin çocuğun öfke patlaması yaşadığı bir anda yetişkinlerin onu nasıl sakinleştirmeleri gerektiği ve çocuğun öfkelenmesine neden olan durumun gözlenip empati kurmaları sağlanır.
Davranış bozukluklarının tedavisinde çocuğun kendini tanıması ve duygularını ifade edebilmesi için gerekli olan eğitim olan sosyal beceri eğitim verilir. Bu eğitimde amaçlanan çocuğun çevresiyle sağlıklı ilişkiler kurabilmesini sağlamaktır.
0 comments